بیت کوین و دنیای وابسته به آن یکی از بزرگترین علاقمندی های گیک ها و خوره های دنیای دیجیتال است. برای بسیاری بیت کوین فرصتی برای پولدار شدن و کسب سرمایه است. عده ای دیگر هم آن را ابزاری برای مبارزه بر ضد نظام سرمایه داری جهانی و بانک های بزرگ می دانند.
شرکت ها و افرادی که کارهای تجاری و بازرگانی انجام می دهند، اغلب به دنبال راه حل هایی برای دریافت پول و سود بیشتر هستند، مشتریان هم در مقابل خدمات مناسب و شیوه های پرداختی معقول و مطمئنی را طلب می کنند. شاید ایده های مختلفی برای جابجا کردن پول و اعتبار به صورت اینترنتی به ذهن شما هم رسیده باشد. بانکداری الکترونیکی و استفاده از روش های سنتی تر هم مشکلات و محدودیت های فیزیکی و قانونی متعددی دارند؛ بنابراین تلاش ها برای آفریدن نوعی پول دیجیتال از همان آغاز کسب و کارهای الکترونیک شکل گرفته بود.در اینجاست که پس از گذشت سال ها و تلاش های ناموفق و تجربه های متعدد، بیت کوین سر برمی آورد. بیت کوین با استفاده از شبکه ای همتا به همتا، نقل و انتقال وجوه را بدون هیچ مدیریت مرکزی انجام می دهد و به کمک ویژگی های منحصر به فردش، امکانات جدید و جالبی را فراهم می کند؛ مواردی که هیچ کدام از سیستم های پرداخت قبلی قادر به انجام آن نبودند. به سادگی می توان بیت کوین را یک انقلاب در امور مالی دیجتال توصیف کرد؛ انقلابی که دریچه ای بزرگ به سوی فرصت های آینده می گشاید؛ فرصت هایی که تازه در ابتدای مسیرشان هستیم. بیت کوین و دنیای وابسته به آن یکی از بزرگترین علاقمندی های گیک ها و خوره های دنیای دیجیتال است. برای بسیاری بیت کوین فرصتی برای پولدار شدن و کسب سرمایه است. عده ای دیگر هم آن را ابزاری برای مبارزه بر ضد نظام سرمایه داری جهانی و بانک های بزرگ می دانند؛ و البته مثل هر فرصت دیگری در دنیای بیت کوین ها تهدیدهای بزرگی هم وجود دارد. خطراتی که از جانب هکرها و سارقین امنیتی، سکه های ارزشمند کاربران بیت کوینی را تهدید می کند. وارد شدن به این دنیا برای کسانی که نسبت به آن شناخت چندانی ندارند، می تواند بسیار خطرناک باشد. از دست دادن وقت، انرژی دستگاه ها و سکه های ارزشمندتان تنها بخش کوچکی از این مشکلات است. پس اولین قدم شناخت بهتر و دقیق تر بیت کوین و فرآیندهای وابسته به آن است.
بیت کوین چه مفهومی دارد؟
بیت کوین شکلی از یک پول دیجتال است که به صورت الکترونیک ساخته و نگهداری می شود. برخلاف ارزهایی مثل دلار و یورو، بیت کوین به صورت اسکناس چاپ نمی شود و بانک های مرکزی کنترلی بر آن ندارند. روند تولید آن وابسته به افرادی است که نرم افزارهای مخصوصی را اجرا می کنند و به کمک سخت افزارهایشان به کار استخراج بیت کوین می پردازند.بیت کوین در برخی اصول اولیه هم تفاوت های واضحی با سایر ارزها دارد. واحدهای پولی کشورها اغلب پشتوانه های ارزشمند و گرانقیمتی دارند؛ بنابراین طبق عرف یا قانون، دولت ها (حداقل در تئوری) با توجه به ذخایر طلا و جواهرات خود به انتشار اسکناس اقدام می کنند. در واقع آنها با توجه به توان و ارزش پشتوانه ذخایر طلای کشور، اسکناس در اختیار عموم قرار می دهند و هر واحد از پول شان را با مقدار معینی طلا ارزشگذاری می کنند. حالا اگر به هر دلیل افزایش بدهی های ملی یا مشکلات اقتصادی دیگر نیاز به تزریق پول به اقتصاد باشد، دولت رو به چاپ اسکناس می آورد.به عنوان مثال اگر در حالت عادی قیمت شکلات یک تومان باشد و دولت بخواهد دو برابر حجم پول جاری را به اقتصاد تزریق کند، این به معنای کاهش ارزش پول جاری است. فروشنده هم مجبور خواهد شد که آن شکلات را به قیمت دو تومان بفروشد تا به همان ارزش قبلی برسد، اما در بیت کوین چنین مشکلاتی وجود ندارد.طبق ساختاری که خالقان بیت کوین طراحی کرده اند، حداکثر ۲۱ میلیون بیت کوین قابل تولید است و برای تولید بیت کوین ها نیاز به صرف وقت و طی شدن فرآیندهای مخصوص است؛ بنابراین تورم و تزریق بیت کوین های اضافی به این چرخه ممکن نیست. به جای جواهرات کار پشتیبانی از بیت کوین به عهده الگوریتم های ریاضی و اعتماد کاربران است.دو ویژگی مهم دیگر بیت کوین هم مخفی ماندن و سرعت سریع انتقال وجه است. هویت اشخاصی که بیت کوین ها را در شبکه جابجا می کنند، مخفی می ماند اما همه می توانند زنجیره های بلوکی را ببینند تا از پرداخت های دوگانه و خرابکاری ها در سیستم جلوگیری به عمل بیاید؛ و برخلاف سایر شیوه های پرداختی، بیت کوین بدون کارمزدها و کاغذبازی های اضافه در کوتاه ترین زمان ممکن کار انتقال وجوه را انجام می دهد.ابزارهای همراهی مثل موبایل ها و تبلت ها هم نقل و انتقالات را بسیار ساده تر کرده اند؛ خصوصیاتی که برای همه گروه های کاربران بسیار وسوسه کننده و جذاب است.
خالق بیت کوین کیست؟
ساتوشی ناکاموتو؛ این نامی است که به عنوان خالق بیت کوین در اینترنت پخش شده است اما از او مدارک هویتی دقیقی در دسترس نیست. حتی مشخص نیست که او زن یا مرد است. عده زیادی معتقدند که او حتی یک شخص هم نیست و بیت کوین محصولی از یک گروه برنامه نویسی بزرگ است.تا به حال عده زیادی از سوی مردم و رسانه ها به عنوان ناکاموتو مطرح شده اند که همگی به طور رسمی این امر را تکذیب کرده اند. جالب ترین مورد برای یک شهروند آمریکا به نام دوریان ساتوشی ناکاموتو اتفاق افتاد که از سوی هفته نامه نیوزویک به عنوان ناکاموتوی اصلی معرفی شد؛ پیرمرد ۶۴ ساله ای که از بیماری های متعددی رنج می برد و این توجهات رسانه ای هم وضعیت او را سخت تر کرده بود.دوریان تمام این گزارش ها را تکذیب کرد و گفت هیچ ارتباطی با بیت کوین ندارد. مشخص است که خالق یا خالقین بیت کوین به خوبی رد خود را پوشانده اند. بیت کوین در سال ۲۰۰۹ راه اندازی شد و در سال ۲۰۱۱ هم ایمیلی از سوی ساتوشی ارسال شد که می گفت او دیگر از بیت کوین دست کشیده و به سوی پروژه های دیگر متمایل شده است.گفته می شود چیزی حدود صد هزار بیت کوین در کیف مجازی او وجود دارد. تاکنون ۱۲ میلیون بیت کوین استخراج شده که با این حساب می توان ساتوشی را صاحب بیشترین میزان بیت کوین های استخراج شده فعلی دانست. اینکه او با دولت خاصی در ارتباط است یا هویت واقعی اش چه زمانی فاش می شود هنوز هم از معماهای بزرگ دنیای آی تی محسوب می شد.
ساتوشی ناکاموتو، خالق ژاپنی بیت کوین
چه روش هایی برای دسترس به آن وجود دارد؟
پس از گذشت چهار سال از عرضه اولیه بیت کوین ها، حالا دیگر سه روش تثبیت شده برای به دست آوردن آنها وجود دارد. اولین راه خرید از فروشگاه های معتبر بیت کوین در سراسر جهان است که در ازای مبالغ مشخصی به شما بیت کوین می فروشند. اگر هم شما به فروش کالا و خدمات مشغول هستید، می توانید به جای دریافت پول های رایج از مشتریان خود بیت کوین دریافت کنید و این دومین روش برای دسترسی به بیت کوین محسوب می شود.اگر امکان انجام دادن هیچ کدام از این دو شیوه را ندارید، استخراج یا ماینینگ (Mining) بیت کوین ها دیگر روش دستیابی به این پول دیجیتال است. در واقع ماینینگ استعاره ای از عملیات کشف و تولید بیت کوین های جدید است. مثل استخراج هر ماده معدنی دیگری که نیاز به زمان و امکانات مناسب دارد، استخراج کننده ها یا ماینرها هم در این فرآیند وظایف مهمی برعهده دارند.فرض کنید با استفاده از بیت کوین یک دستگاه یا وسیله ای خاص را به فروش می رسانید. برای اطمینان از اینکه بیت کوین های دریافتی شما معتبر هستند، ماینرها نقش تایید کننده را ایفا می کنند.همچنین آنها در تولید بیت کوین ها هم وظیفه بزرگی دارند. همه معاملاتی که در سیستم بیت کوین انجام می شود، در جعبه ای که به آن زنجیره بلوک گفته می شود قرار می گیرد و روی در آنها قفل زده می شود. حالا کار ماینر این است که به کمک نرم افزار مخصوص به دنبال راهی برای باز کردن این قفل باشد. وقتی هم که ماینر کلید را پیدا کند، در جعبه باز شده و بیت کوین به حساب آن فرد ریخته می شود.در حال حاضر به ازای هر رمزگشایی ۲۵ بیت کوین پاداش داده می شود. از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ میزان پاداش ها ۵۰ بیت کوین بود و هر چهار سال هم میزان آنها نصف می شود. همانطور که قبلا هم گفتیم، بیت کوین ها محدودیتی ۲۱ میلیون عددی دارند؛ و هر چه بیشتر به سمت انتهای این محدودیت و اتمام ذخایر بیت کوینی برویم، کار استخراج و ماینینگ آنها دشوارتر می شود.چهار سال از روز نخست دنیای بیت کوین ها گذشته، بنابراین دیگر مثل گذشته نمی توان با کامپیوترهای خانگی کار ماینینگ را انجام داد و بیت کوین های زیادی را دریافت کرد. استخراج بیت کوین و حل کردن معادلات ریاضی نیاز به سخت افزارهای قوی و مخصوصی دارد. با توجه به ورود شرکت ها و سرمایه گذاران بزرگ به این فرآیند، قطعا ماینینگ برای کاربران خانگی دشوار و کم بازده خواهد بود.
بیت کوین در داخل ایران هم کاربردی دارد؟
وقتی بیت کوین می تواند برای پنج سال در سخت ترین شرایط اقتصادی دنیا دوام بیاورد، حتما نشانه ای از قدرت بالا و جدی بودن فرآیندهایش است. بیت کوین یکی از مطمئن ترین و در عین حال خصوصی ترین نظام های پولی در جهان است. همین ویژگی باعث محبوبیت بیت کوین نزد گروه های مختلفی از سرمایه داران خرده پا گرفته تا هکرها و قاچاقچیان شده است.سهم نگرانی های امنیتی و اقتصادی نسبت به بیت کوین در سال های اخیر رو به رشد بوده است. در روسیه، آرژانتین، برزیل، ویتنام، مالزی و تایلند، هویت این پول مجازی را چندان به رسمیت نشناخته و حتی آن را در ردیف کالای غیرقانونی (قاچاق) طبقه بندی کرده اند. از سوی دیگر در آمریکا که چندین عابربانک و خودپرداز ویژه بیت کوین در اماکن عمومی قرار داده شده، به این پول دیجیتالی اصولا نگاه پولی وجود ندارد. دولت ایالات متحده سال گذشته اعلام کرد که «بیت کوین» پول نیست بلکه یک داریی (Asset) همانند سهام شرکت است و قانون مالیات بر دارایی برای این واحد پولی جوان نیز وضع شده است.در حال حاضر برندهای معتبری مانند آمازون، پی پل، وردپرس، اپل استور و ویرجین گالاکتیک هم از پرداخت های بیت کوینی استقبال می کنند. برای داخل کشور هم فروشگاه ها و سایت های مختلفی هستند که کار معاملات بیت کوینی را انجام می دهند. چندین کسب و کار هم برای پرداخت های بین المللی خود از روش های بیت کوینی استفاده کرده اند تا دردسرهای دور زدن تحریم ها و سر و کله زدن با حساب های پی پل و غیره را نداشته باشند.با توجه به ارزش بالای بیت کوین نسبت به دلار و همچنین وضعیت ریال ایران نسبت به دلار، طبیعتا دریافت و فروش بیت کوین ها سرمایه قابل توجهی برای مالک آنها به همراه خواهد داشت. با این وجود نوسانات بازار به صورت لحظه ای قیمت بیت کوین را تحت تاثیر قرار خواهد داد و باید در معاملات به این امر توجه داشته باشید.از لحاظ قانونی هم تاکنون صریح ترین اظهارنظر درباره بیت کوین مربوط می شود به سخنان سعید مهدیون، معاون تنظیم مقررات شورای ملی فضای مجازی که در مصاحبه با رسانه ها گفت: «بیت کوین و لایت کوین که اخیرا مطرح شده است، پدیده هایی هستند که روی شبکه اینترنت فعالیت می کنند و به خاطر ویژگی هایی نظیر باند وسیع و محدودیت نداشتن نرم افزارها در اینترنت، کاربران خلاقیت های خود را در این شبکه عرضه می کنند ولی وقتی این خلاقیت راجع به موضوع پول باشد، چندین مسئله درباره آن مطرح می شود و در کشورهای مختلف هم روی آن کار می کنند. در کشور ما هم دستگاه هایی مانند بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و دارایی و سایر نهادهای ذی ربط که متولی موضوع مسائل مالی و اقتصادی هستند، در تعامل با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، تلاش می کنند تا موضع کشور را نسبت به این پدیده های مالی جدید روشن کنند.»به نظر می رسد که مانند سایر پدیده های فناوری در کشورمان، ساختار پیچیده و بوروکراتیک حاکم بر دولت ها مانع از سرعت در تصمیم گیری در این باره شده است. به هر حال با توجه به ساختار و ماهیت شبکه بیت کوین به احتمال زیاد مشکلی برای فعالیت آن وجود نداشته باشد و بتواند در شرایط فعلی که تحریم های یکطرفه و ناجوانمردانه ای بر ضد کشورمان وضع شده، کمکی برای بهبود وضعیت ارتباطات و دریافت های مالی شرکت ها باشد.
واژه نامه بیت کوینی
شبکه معناگرا: اگر قصد دارید که به طور جدی وارد دنیای بیت کوین ها شوید، این فرهنگ واژگان می تواند به شما کمک کند تا مفهوم متداول ترین اصطلاحات و لغات این شبکه را به خوبی درک کنید.
شبکه همتا به همتا:شبکه همتا به همتا شبکه ای است که در آن هر کامپیوتر می تواند هم سرویس گیرنده و هم سرویس دهنده باشد و هر دو نقش سرور و کلاینت را همزمان دارا باشد.آدرس بیت کوین:چیزی مثل یک آدرس ایمیل یا آدرسی معمولی است. تنها چیزی که برای کار با سامانه های بیت کوینی به آن نیاز دارید.
زنجیره بلوکی یا Block Chain
زنجیره بلوکی، یک سند عمومی ثبت تراکنش های بیت کوینی برای نگهداری نوبت زمانی آنهاست. زنجیره بلوکی میان تمام کاربران بیت کوین به اشتراک گذاشته شده است و برای بررسی مقادیر آدرس های بیت کوین و جلوگیری از پرداخت دوگانه و سایر خربکاری ها است.BTC واحدی متداول برای نامیدن بیت کوین ها به شمار می رود، چیزی مثل USD که برای دلار آمریکا به کار می رود.
کلید خصوصی:هر آدرس بیت کوین کلید خصوصی خود را دارد. یک کلید خصوصی حاوی مقداری اطلاعات مخیانه است که حق شما برای خرج کردن بیت کوین ها را از یک آدرس بیت کوین خاص از طریق یک امضای رمزنگاری شده ثابت می کند. اگر از یک کیف پول نرم افزاری استفاده کنید، کلیدهای خصوصی شما روی کامپیوتر شما ذخیره شده اند؛ اگر از یک کیف پول تحت وب استفاده کنید آنها روی تعدادی Remote Server یا سرور از راه دور ذخیره شده اند. کلیدهای خصوصی نباید در جایی به نمایش گذاشته شوند.
نرخ هش یا Hsh Rate: نرخ هش واحد اندازه گیری قدرت پردازش شبکه بیت کوین است. شبکه بیت گوین باید عملیات ریاضی متمرکز و شدیدی برای مقاصد امنیتی و ساختاری اش انجام دهد. وقتی که شبکه به نرخ هش ۱۰ THG/s برسد، به این معناست که می تواند ۱۰ تریلیون پردازش در هر ثانیه انجام دهد.
استخراج یا Mining
استخراج در بیت کوین به پروسه وادار کردن کامپیوتر به انجام محاسبات ریاضی برای شبکه بیت کوین جهت تایید تراکنش ها و بالا بردن امنیت می گویند. افرادی که دستگاه های رایانه ای، برق و اینترنت خود را در اختیار شبکه بیت کوین قرار می دهند، به عنوان پاداش، هزینه تراکنش هایی که از طریق آن تایید می شود (البته این مبالغ بسیار کم هستند) را برای تراکنش هایی که تایید می کنند، دریافت خواهند کرد.همچنین استخراج کننده ها به واسطه فعالیت شان می توانند بیت کوین های تازه تولید شده را جمع آوری کنند. تولید هر بیت کوین در شرایط فعلی شبکه بسته به قدرت سخت افزاری دستگاه ها روزهای متمادی به طول می انجامد. ماینینگ یک بازار تخصصی و رقابتی است که در آن پاداش ها با توجه به میزان پردازش های انجام شده تقسیم می شوند.
کیف پول
کاربرد کیف پول بیت کوینی درست مثل نمونه های آن در دنیای واقعی است. کیف پول بیت کوینی در حقیقت کلیدهای خصوصی شما را شامل می شود که این کلیدها به شما اجازه خرج کردن بیت کوین های اختصاص یافته به آدرس بیت کوین تان در زنجیره بلاک را می دهد. می توانید به سادگی مانده حساب بیت کوینی خود را مشاهده کنید؛ یا برای هر کسی که می خواهید هر مقدار وجهی که می خواهید بیت کوین ارسال کنید.مفهوم کیف پول در بیت کوین با کارت های اعتباری (ویزا کارت، مستر کارت، امریکن اکسپرس و …) از این جهت متفاوت است که بدون تایید شما برای هر تراکنش، هیچ فروشنده ای حق برداشت از حساب شما را نخواهد داشت.